လူႏွင့္ အႏုပညာ

လူႏွင့္ အႏုပညာ

 

 

 

၁။            ။ကြၽန္ေတာ္ငယ္ငယ္က လသာေသာ ညမ်ားတြင္ ကြၽန္ေတာ့္အေဖ၏ ခ်ီေပြ႕မႈထက္မွေန၍ လမင္းဆီ မၾကာခဏ ေမာ့ေငးၾကည့္ခဲ့ ဖူးပါသည္။ ထိုေသာအခါတိုင္း အေဖက ကြၽန္ေတာ့္ကို ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ ရြတ္ဆိုျပေလ့ရွိသည္။ ထိုကဗ်ာေလးမွာ ေက်ာင္းသံုးကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ၿပီး ကဗ်ာကိုေသာ္လည္းေကာင္း စာဆိုကိုေသာ္လည္းေကာင္း ကြၽန္ေတာ္ေကာင္းစြာ မမွတ္မိေတာ့ပါ။ ယခုအခါ မွတ္မိသေလာက္ ျပန္ေရး ျပရျခင္းျဖစ္သျဖင့္ အနည္းငယ္ကြဲလြဲေနလွ်င္ ခြင့္လႊတ္ေပးေစလိုပါသည္။

 

မိုးေပၚမွာ ၾကယ္တစ္လံုး

တိမ္ဖံုးပါလို႔ လာမသာ

သာတဲ့ခါ သာပါလိမ့္မယ္

နတ္ေဒ၀ါသူဖန္ဆင္း

ဖိုးေရႊလမင္း။        ။

 

ဆိုေသာ ကဗ်ာကေလးျဖစ္ပါသည္။ အေဖက ထိုကဗ်ာကို ရြတ္ၿပီးသြားပါက ကြၽန္ေတာ့္ကို ျပန္ရြတ္ခိုင္းတတ္ပါသည္။ ထိုအခါ မပီ ကလာပီကလာအသံျဖင့္ ထိုကဗ်ာေလးကို ကြၽန္ေတာ္ျပန္ရြတ္ျပရပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ဘာ့ေၾကာင့္မွန္း မသိပါ။ ကြၽန္ေတာ္ျပန္ရြတ္သည့္ အခါတိုင္း ထိုကဗ်ာေလးသည္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ စစခ်င္းေတာ့ အေဖသတိမထားမိပါ။ ႏွစ္ေခါက္ သံုးေခါက္ေလာက္က်ေတာ့ အေဖသတိထားမိသြားၿပီး ရယ္ပါသည္။ အေဖ့ကို ကြၽန္ေတာ္ျပန္ရြတ္ျပေသာ ထိုကဗ်ာေလးမွာ-

 

မိုးေပၚမွာ ၾကယ္တစ္လံုး

တိမ္ဖံုးပါလို႔ လာမသာ

သာတဲ့ခါ သူ႔ဘာသာ သာပါလိမ့္မယ္

နတ္ေဒ၀ါသူဖန္ဆင္း

ဖိုးေရႊလမင္း။             ။

 

ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

 

၂။            ။ေနာင္တြင္ အထက္ပါအျဖစ္အပ်က္ကို  ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ကြၽန္ေတာ္ျပန္လည္ေတြးေတာမိပါသည္။ ထိုစဥ္က ကြၽန္ေတာ္သည္ ငါး ႏွစ္သားအရြယ္ေလာက္သာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကဗ်ာသေဘာတရား ကာရန္ကိစၥစသည္တို႔ကို သိမထားခဲ့ပါ။ ကြၽန္ေတာ္သိသည္မွာ ထိုကဗ်ာ က ေပးေသာ မက္ေဆ့ခ်္ကိုသာ ျဖစ္ပါသည္။

 

မိုးေပၚမွာ ၾကယ္တစ္လံုးရွိသည္။ တိမ္ေတြ ဖံုးသြား၍ လက သာမေနခဲ့ပါ။ သာခ်င္လွ်င္ သာလိမ့္မည္။ နတ္ေဒ၀တာတို႔ ဖန္ဆင္း ေသာ ဖိုးေရႊလမင္းႀကီး ျဖစ္သည္ဟု ကဗ်ာကို အလြယ္ဖြင့္ဆိုႏိုင္ပါသည္။

 

သို႔ရာတြင္ “သာခ်င္လွ်င္ သာလိမ့္မည္”ဟု ကဗ်ာက တိုက္ရိုက္ေပးေသာ မက္ေဆ့ခ်္ကို ကြၽန္ေတာ့္သိမႈက လက္ခံံပံုမရခဲ့ပါ။ ကြၽန္ေတာ့္သိမႈက “သာခ်င္လွ်င္ သာမည္။ မသာခ်င္လွ်င္ မသာပါ။” ဒါသည္လမင္း၏ ကိစၥသာျဖစ္သည္ဟု ဆန္႔ေတြးကာ ယူဆသည္။ ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ဟု ယူဆသည္။ ထိုအယူအဆေနာက္တြင္ ကြၽန္ေတာ္ရြတ္ေသာ ကဗ်ာက “သာတဲ့ခါ သူ႔ဘာသာ သာပါလိမ့္မယ္ ” ဟူ၍ျဖစ္သြားပါေတာ့သည္။

 

ယေန႔အခ်ိန္ထိ ထိုကဗ်ာကို ရြတ္ဆိုမိတိုင္း “သာတဲ့ခါ သူ႔ဘာသာ သာပါလိမ့္မယ္”ဟု ကာရန္ခ်ိဳးဖ်က္ကာ ကဗ်ာစည္းကို ေဖာက္ ရြတ္လိုက္ရမွ ထိုကဗ်ာကို ကြၽန္ေတာ္အျပည့္အ၀ခံစား၍ ရပါသည္။ နဂိုအတိုင္းဆိုလွ်င္ ထိုကဗ်ာက ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ မျပည့္စံုသလို ျဖစ္ေန သည္။ ဒါသည္ပင္လွ်င္ ခံစားသူ၏ အႏုပညာလြတ္လပ္ခြင့္ျဖစ္မည္ဟု ထင္ပါသည္။

 

၃။            ။ပေလတိုက ေျပာခဲ့ပါသည္။ Art is Mimesis။ အႏုပညာဆိုသည္မွာ ပံုတူကူးျခင္းဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ သူ႕ေခတ္သူ႕အခါတုန္း ကေတာ့ အင္မတန္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ အႏုပညာဆိုင္ရာသေဘာတရားတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္ဟု ကြၽန္ေတာ္ေျပာပါသည္။ ယေန႔ကာလတြင္မူ အသစ္အသစ္ေသာ အႏုပညာဆိုင္ရာသေဘာတရားမ်ားသည္ ကမၻာ့ေနရာတိုင္းလိုလိုတြင္ ေပၚေပါက္ေနသည္။ ပေလတို ၏ သေဘာတရားကဲ့သို႔ အႏုပညာကို တရားေသသတ္မွတ္သည့္ အယူအဆမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ေခ်။ အႏုပညာမွာ အက်ယ္အ၀န္း အကန္႔ အသတ္မရွိေၾကာင္းကို ပေလတိုေခတ္လြန္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာၿပီးေနာက္ပိုင္း ေပၚထြက္လာခဲ့ေသာ အသစ္အသစ္ေသာ အႏုပညာသေဘာ တရားမ်ားက သက္ေသခံၿပီးျဖစ္ပါသည္။

 

အစာအဟာရအတြက္ အစားအေသာက္ကို လူ႔ခႏၶာကိုယ္က လိုအပ္သလို လူ႔ႏွလံုး၀ိညာဥ္အတြက္ အႏုပညာသည္လည္း လိုအပ္ ပါသည္။ ေျပာရလွ်င္ အႏုပညာဟူသည္ စိတ္၀ိညာဥ္ဆိုင္ရာကိစၥတစ္ခုျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အႏုပညာအေၾကာင္းေျပာၾကဆိုၾကရာတြင္ သိပၸံ နည္းက်လက္ေတြ႔ဆန္ေသာ ရႈေထာင့္မွေန၍ တရားေသတင္ျပရန္မလြယ္ကူပါ။

 

အႏုပညာပစၥည္းတစ္ခု(ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္၊ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ ၊ ပန္းပုရုပ္တုတစ္ရုပ္)ကို ဖန္တီးသူအႏုပညာရွင္ႏွင့္ ထိုအႏုပညာပစၥည္း (ပန္းခ်ီကား၊ ကဗ်ာ၊ ရုပ္တု)ကို  ခံစားေသာ အႏုပညာခံစားသူတို႔ႏွစ္ဦးမွာပင္ ထိုအႏုပညာပစၥည္း(ပန္းခ်ီ၊ကဗ်ာ၊ရုပ္တု)ကို ရႈျမင္ သံုးသပ္ ခံစား ၾကပံုျခင္း ပံုေသကားက်မတူညီႏိုင္ပါ။ ထိုအႏုပညာပစၥည္း (ပန္းခ်ီကား၊ ကဗ်ာ၊ရုပ္တု)ကို ခံစားရႈျမင္ပံုကြဲျပားသလို ေတြးေခၚယူဆပံုျခင္း လည္း လြတ္လပ္စြာ ကြဲလြဲႏိုင္ပါသည္။ ထိုသို႔ျဖင့္ ကြဲျပားေသာ အႏုပညာရပ္ဆိုင္ရာ သေဘာတရားအသစ္အသစ္မ်ားသည္ ေခတ္အဆက္ ဆက္ေပၚေပါက္လာခဲ့ၾကပါေတာ့သည္။

 

ကြၽန္ေတာ့္အယူအဆအရ မည္သည့္အႏုပညာမဆို ခြင္တစ္ခုထဲမွာ ေခြအိုင္မေနပါ။ ပံုေသကားက်ေဘာင္တစ္ခုထဲမွာ ထိုးထည့္ ထား၍ မရပါ။ အႏုပညာမွာ အေရးအႀကီးဆံုးသည္ အႏုပညာလြတ္လပ္ခြင့္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

 

၄။            ။လူႏွင့္တိရိစၦာန္တို႔၏ ၾကားတြင္ ကြာျခားခ်က္မ်ားစြာရွိသည့္အနက္ အႏုပညာသည္လည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ လူတို႔သည္ ျမင္ျမင္သမွ်အရာအားလံုးတို႔ကို စိတ္၀င္စားသည္။ ခံစားသည္။ လွလွ်င္ လွသည့္အေလ်ာက္၊ မလွလွ်င္ မလွသည့္အေလ်ာက္၊ ခ်စ္လွ်င္ ခ်စ္သည့္အေလ်ာက္၊ မခ်စ္လွ်င္ မခ်စ္သည့္အေလ်ာက္။ထိုအရာအေပၚမွာ တုန္႔ျပန္ၾကသည္။

 

ဥၾသငွက္၏ နာမည္သည္ ထိုငွက္ေအာ္ျမည္ေသာ ဥၾသသံကို အစြဲျပဳမွည့္ေခၚခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အမွန္ေတာ့ ငွက္က ငွက္ပဲ ျဖစ္ပါသည္။ သူ႔ဘာသာဘာ၀ ေအာ္တတ္သလို ေအာ္ပါသည္။ ဒါကို လူက ခံစားသည္။ ထိုငွက္ျမည္သံေလးကို စိတ္ထဲမွာ သေဘာက်သည္။ စြဲလမ္းသည္။ ထိုသို႔ျဖင့္ ထိုဥၾသေအာ္ျမည္သံေလးကို အစြဲျပဳၿပီး ထိုငွက္ကို ဥၾသငွက္ဟု အမည္ေပးလိုက္သည္။ ထိုငွက္ကေလးနာမည္ ၾကားလိုက္ရံုျဖင့္ သာယာေသာ ဥၾသသံသည္ လူတို႔၏ နားထဲသို႔ အလိုလိုစီးေမ်ာေရာက္ရွိလာသည္။

 

ကြၽန္ေတာ္တစ္ခုေျပာၾကည့္ခ်င္ပါသည္။ က်ီးကန္းေတြက်ေတာ့ အား အားလို႔ ေအာ္တတ္ပါေသာ္လည္း အား အားငွက္ဟု အမည္ မတြင္ခဲ့ပါ။ ေျပာလိုသည္မွာ အလွဓာတ္တြင္ လူတို႔၏ သာယာမႈျဖစ္ပါသည္။  လူတို႔၏ စိတ္နားထဲတြင္ အား အားဟူေသာ က်ီးကန္းအသံ သည္ မလွပပါ။ နား၀င္ဆိုးပါသည္။ ထိုအသံကို တတ္ႏိုင္သမွ် မၾကားလိုပါ။ အား အားငွက္ဟု အမည္ေပးလိုက္လွ်င္ ထိုငွက္နာမည္ ၾကား တိုင္း ထို အားအား အသံကို မသာမယာၾကားေယာင္ေနရပါဦးမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ီးကန္း၏ အမည္နာမသည္ အားအားငွက္ ျဖစ္မလာျခင္းဟု သေဘာပိုက္ရပါသည္။

 

လူတို႔အတြက္ ဥၾသငွက္ကေလး၏ နာမည္သည္ အႏုပညာ၏ အလွဓာတ္ျဖစ္ေနပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးပညာရွိတစ္ခ်ိဳ႕က အႏုပညာကို ဤသို႔ဖြင့္ဆိုခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပံုရသည္။ အႏုပညာကိုယ္၌သည္ အလွျဖစ္သည္။ အလွမရွိလွ်င္ အႏုပညာမရွိ။

 

၅။            ။အႏုပညာ၌ လူတို႔တိမ္းမူးသာယာရန္ လြယ္ကူသည္ကို သိျမင္ခဲ့ၾကၿပီးေနာက္တြင္ အႏုပညာကို အသံုးခ်၍ အလိုရွိရာေဖာ္ေဆာင္ ေသာ ပညာရပ္တစ္မ်ိဳးေပၚေပါက္လာခဲ့ျပန္ပါသည္။

 

ယေန႔ေခတ္တြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စြဲလမ္းစြာ ၾကည့္ရႈေနၾကေသာ ရုပ္ျမင္သံၾကားေၾကညာမ်ားသည္ ထိုသေဘာပင္ျဖစ္ပါသည္။ အႏု ပညာကို အသံုးခ်၍ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ေၾကညာလာၾကသည္။ အႏုပညာကို အသံုးခ်၍ အားကစားပြဲမ်ား ေအာင္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္။  အႏုပညာကို အသံုးခ်ျခင္းျဖင့္ စစ္ပြဲမ်ားတြင္ စိတ္ဓာတ္တို႔ တက္ၾကြလာေစသည္။

 

ရသအႏုပညာ( Fine art)၊ သက္ၿငိမ္အႏုပညာ( Static Art )၊ လႈပ္ရွားအႏုပညာ( Dynamic Art) အစရွိသျဖင့္ မွတ္သားခဲ့ရေသာ အႏုပညာမ်ားအနက္ အသံုးခ်အႏုပညာ(Useful Art)သည္ လူတို႔ေန႔စဥ္ေတြ႔ထိမႈအမ်ားဆံုး အႏုပညာအမ်ိဳးအစားတစ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ျမင္ေတြ႔ရပါသည္။

 

၆။            ။အႏုပညာသမိုင္းကို လည္ျပန္လွည့္ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ ေခတ္အဆက္ဆက္အႏုပညာရွင္တို႔သည္ ရွိၿပီးသား အႏုပညာေဟာင္း မ်ားကို ခ်ိဳးဖ်က္ထိုးေဖာက္ကာ အသစ္အသစ္ေသာ စမ္းသပ္ဖန္တီးမႈမ်ားျပဳလာၾကရာမွ ခိုင္ခံ့ေသာ အႏုပညာသေဘာတရားသစ္မ်ား ေပၚ ထြန္းလာခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။

 

အေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ အႏုပညာသည္ ဂႏၳ၀င္ေျမာက္မႈကို ကိုယ္စားျပဳသည္။ အျပင္အပရႈခင္းတစ္ခုႏွင့္ အနီးစပ္ဆံုး တုပေရး ဆြဲႏိုင္လွ်င္ ထိုပန္းခ်ီကားမွာ ဂႏၳ၀င္ေျမာက္သည္။ ထိုဂႏၳ၀င္၀ါဒထြန္းကားမႈသည္ အလယ္ေခတ္တြင္ ဘာသာေရးအလြန္အက်ဴးကိုးကြယ္မႈ မ်ားေၾကာင့္ ေ၀၀ါးပ်က္ျပယ္သြားခဲ့ရသည္။

 

ထိုမွတစ္ဖန္ ရီေနးဆန္းေခတ္ကို ျပန္တည္ေထာင္လာျပန္သည္။ တစ္နည္း ျပန္လည္ဆန္းသစ္ေခတ္။ ထိုျပန္လည္ဆန္းသစ္ေခတ္ တြင္ ဂႏၳ၀င္၀ါဒသည္ အသြင္သစ္ျဖင့္ ေခါင္းျပန္ေထာင္လာသည္။ အႏုပညာကို တုပမႈျဖင့္ တိုင္းတာလာျပန္သည္။တစ္နည္း ဂႏၳ၀င္၀ါဒသစ္။

ဂႏၳ၀င္၀ါဒသစ္ကို စိတ္ကူးဆန္သည့္ ခံစားခ်က္အသားေပး ရိုမန္တစ္၀ါဒက ခ်ိဳးေဖာက္အႏိုင္ယူသြားျပန္သည္။ အႏုပညာသည္ အႏုပညာအတြက္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ကိုင္စြဲခဲ့ၾကသည္။ ထို႕ေနာက္ ရိုမန္တစ္၀ါဒသည္လည္း သရုပ္မွန္၀ါဒေအာက္မွာ က်ဆံုးရျပန္သည္။

 

သရုပ္မွန္၀ါဒေခတ္ေနာက္တြင္ ေမာ္ဒန္ပန္းခ်ီဆရာမ်ား ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ေမာ္ဒန္ေခတ္သည္လင္းပြင့္လာျပန္သည္။ ထို႔ေနာက္ လွ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္ရႈပ္ေထြးလာေသာ ေမာ္ဒန္ေခတ္လြန္ေႏွာင္းပိုင္းသည္ ပိုစ့္ေမာ္ဒန္ေခတ္အျဖစ္ ေျခခ်လာရျပန္သည္။

 

အႏုပညာသေဘာတရားသစ္တစ္ခုျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္လာျခင္းသည္ လြယ္လင့္တကူကိစၥမဟုတ္ပါ။ ထိုအႏုပညာသစ္ျဖစ္ထြန္း ေပၚေပါက္လာေစရန္ အေျခခံေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားမွာ စံုလင္ေထြျပားပါသည္။ အႏုပညာေဟာင္းတို႔၏ ၾကာရွည္လႊမ္းမိုးထားမႈကို မခံလို ေတာ့ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအထက္ေအာက္ဖိစီးျခင္း၊ နည္းပညာတရားလြန္ဖြံ႕ၿဖိးမႈႏွင့္ ရုပ္သေဘာဆန္လာျခင္း၊ လူသား၀ါဒယုတ္ေလ်ာ့က် ဆင္းလာ ျခင္း၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း၀ါဒေရးရာေတာ္လွန္ျခင္း၊လူမ်ိဳးေရးအဆင့္အတန္းခြဲျခားျခင္း စသျဖင့္ မေရမတြက္ႏိုင္ေသာအ ေၾကာင္းတရားမ်ား အား အေျခတည္ကာ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ အႏုပညာသစ္မ်ားေပါက္ဖြားလာခဲ့ၾကပါသည္။

 

၇။            ။စာေပမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္လက္ေဆာင္ေပးသျဖင့္ ပါေဖာမန္႔အႏုပညာျပပြဲတစ္ခု၏ ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္းစာအုပ္တစ္အုပ္ကို ကြၽန္ေတာ္ရရွိခဲ့သည္။ မွတ္တမ္းစာအုပ္ေလးထဲမွ ပါေဖာမန္႔ျပဳလုပ္ေနပံုေတြက အသည္းယားစရာေကာင္းေနသည္။ တစ္ကိုယ္လံုးေရႊေရာင္ သုတ္ထားေသာ လူတစ္ေယာက္က ေရႊေရာင္သုတ္ထားသည့္ စည္ပိုင္းတစ္လံုးကို ထမ္းေနသည္။ ကိုယ္လံုးတီးေယာက်ာ္းတစ္ေယာက္က ငါးရွည့္ေတြအမ်ားႀကီးၾကားထဲမွာ ၀င္လွဲေနသည္။ အိမ္ေခါင္မိုးသြပ္ျပားေပၚ ကိုယ္လံုးတီးေယာက်ာ္းတစ္ေယာက္ ေမွာက္ရက္တက္အိပ္ေန သည္။

 

ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ ပါေဖာမန္႔အႏုပညာျပပြဲေတြ ျပဳလုပ္လာၾကသည္မွာ သိပ္မၾကာလွေသးပါ။ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အထက္ ေအာက္ဖိစီးမႈ၊ လူသားဗဟိုျပဳ၀ါဒကို ရြံ႔ရွာမႈ၊ ရန္လိုျခင္းရိုင္းပင္းျခင္းဆိုင္ရာ စိတ္တြင္းပဋိပကၡမ်ား၊ သိစိတ္၏ အျခားမဲ့တစ္ေနရာကို ဖြင့္ဆိုျပ ျခင္း စသျဖင့္ ဖန္တီးျပဳလုပ္သူ၏ အႏုပညာသေဘာထားအမ်ိဳးမ်ိဳးကို အင္မတန္လြတ္လပ္ရဲတင္းစြာျဖင့္ ဖန္တီးသူကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ တင္ျပရ ေသာ အႏုပညာအမ်ိဳးအစားတစ္ခုျဖစ္သည္။

 

အႏုပညာဖန္တီးမႈဆိုသည္မွာ နတ္တို႔၏ ပူး၀င္လႈံ႕ေဆာ္မႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာရသည္ဟူေသာ အယူအဆတစ္ရပ္ ဂႏၳ၀င္ေခတ္တြင္ ထြန္းကားခဲ့ဖူးပါသည္။ ပါေဖာမန္႔အႏုပညာျပပြဲမ်ားကိုသာ ထိုေခတ္မွာ သြားေရာက္ျပဳလုပ္လိုက္လွ်င္ မည္သို႔ျဖစ္လာမည္လဲ ကြၽန္ေတာ္ မေတြး၀ံ့ပါ။ သို႔ရာတြင္ လက္ရွိအေနအထားအရ လူ႔သမိုင္းသည္ ထိုေခတ္မွ မ်ားစြာလြန္ေျမာက္ၿပီးျဖစ္သျဖင့္ ေခတ္သစ္အႏုပညာသေဘာ တရားသစ္ေတြ ထပ္မံေပၚထြက္လာရဦးမည္မွာ အေသအခ်ာပင္ျဖစ္ပါသည္။

 

၈။            ။တခ်ိဳ႕စာအုပ္မ်ားထဲတြင္ စာေရးဆရာက ထို၀တၳဳကို သူမည္သို႔မည္ပံုေရးသားျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ရွင္းျပခ်က္အတိုခ်ဳပ္ကေလးမ်ားအား ထို၀တၳဳႏွင့္တြဲလ်က္ ပါရွိတတ္သည္ကို သတိထားမိမည္ထင္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တစ္ခုစဥ္းစားမိပါသည္။ စာေရးဆရာတို႔သည္ ေရးသမွ် ၀တၳဳ အားလံုးတို႔ကို မည္သို႔မည္ပံုေရးသားျဖစ္ခဲ့မွန္း မွတ္မိသိရွိၾကပါသလား။ ကဗ်ာ၊၀တၳဳအမ်ားစုကို မည္သို႔ေရးျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ျပန္ေျပာေကာင္း ေျပာႏိုင္ေသာ္လည္း အားလံုးေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ အျခားအႏုပညာမ်ားမွာလည္း ထိုအတိုင္းပင္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

 

အႏုပညာပစၥည္းတစ္ခုကို ဖန္တီးထုတ္လုပ္ရန္ ဖန္တီးသူအႏုပညာသမားအား ေစ့ေဆာ္ေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားမွာ လြန္စြာပင္ မ်ားျပားသည္။အတိအက်ေျပာဖို႔ ခက္ခဲလွပါသည္။ အလကားေနရင္း အႏုပညာပစၥည္းတစ္ခုကို ဖန္တီးဖို႔ စိတ္ကူးမရလာႏိုင္ပါ။ အကယ္၍ အလကားေနရင္ စိတ္ကူးတစ္ခုခုရသည္ဆိုလွ်င္လည္း ထိုအထင္မွားပါသည္။ လူသည္ မည္သည့္အခါမွ အလကားမေနပါ။ အနည္းဆံုးေတာ့ လူ႔စိတ္သည္ ဟိုေရာက္ ဒီေရာက္ႏွင့္ ဟိုေတြး ဒီေတြး ရွိေနတတ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

 

“အႏုပညာဖန္တီးမႈရဲ႕ မူလအစဟာ နက္ရႈိင္းတဲ့ မသိစိတ္ကလာတယ္”

 

ကြၽန္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမဟုတ္ပါ။ ကမၻာေက်ာ္စိတ္ပညာရွင္ ဆစ္ဂမန္ဖရြိဳက္ေျပာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သူ႔စကားကို ကြၽန္ေတာ္ မျငင္းပယ္ပါ။ ျငင္းပယ္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းလည္း မျမင္မိပါ။

 

၉။            ။တေလာတုန္းက ရုပ္ျမင္သံၾကားအစီအစဥ္တစ္ခုတြင္ အမွတ္မထင္ၾကည့္ခဲ့ရေသာ သိပၸံသတင္းတစ္ခုကို ကြၽန္ေတာ္ျပန္ေျပာျပ ခ်င္ပါသည္။ သတင္းက ထူးထူးဆန္းဆန္း ကိုယ္ေပ်ာက္၀တ္စံုတီထြင္ထုတ္လုပ္မႈသတင္းျဖစ္သည္။ ကိုယ္ေပ်ာက္၀တ္စံုျပဳလုပ္ေသာ အေျခ ခံအေတြးအေခၚမွာ ရိုးရိုးကေလးျဖစ္သည္။  ေက်ာဖက္မွ သြားလာလႈပ္ရွားေနၾကေသာ အရာ၀တၳဳပစၥည္းမ်ား၊ လူမ်ား၏ ပံုရိပ္မ်ားကို ေရွ႕ဖက္ မွာ ျပန္ေပၚေစသည္။ ထို႔အတူ ေနာက္ဖက္မွ ၾကည့္ပါကလည္း ေရွ႔ဖက္မွ ပံုရိပ္မ်ားကို ျပန္ျမင္ေအာင္ တီထြင္ထားသည္။

 

ထိုသို႔ျဖင့္ ကိုယ္ေပ်ာက္၀တ္စံု၀တ္ထားသူ၏ ခႏၶာကိုယ္သည္ မွန္အၾကည္တစ္ခ်ပ္လို ဟိုဖက္ ဒီဖက္ ထြင္းေဖာက္ျမင္ေနရသလိုမ်ိဳး အထင္ေရာက္ေစသည္။ တီထြင္သည့္ႏိုင္ငံကို ကြၽန္ေတာ္မမွတ္မိေတာ့ပါ။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဟုထင္ပါသည္။

 

သိပ္မၾကာခင္က မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္တြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံမွ ပန္းခ်ီပညာရွင္တစ္ေယာက္အေၾကာင္း ဖတ္လိုက္ရျပန္ပါသည္။ ထိုပန္းခ်ီ ပညာရွင္ဖန္တီးထားေသာ ပန္းခ်ီမ်ားမွာ ထူးဆန္းေနသည္။ သူက ၿမိဳ႕ျပနံရံမ်ား၊ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းမ်ား၊ ပိုက္လံုးမ်ား စသည္တို႔ကို ေနာက္ခံထား၍ သူကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ဖြဲ႔စည္းလ်က္ ပန္းခ်ီကားမ်ားအျဖစ္တင္ဆက္ျပသရာမွ နာမည္ရလာသည္ဟု ေဆာင္းပါးက ေရးထားသည္။

 

သူ႔ပန္းခ်ီကားမ်ားထဲတြင္ ထိုေနာက္ခံအရာမ်ားကိုသာ ျမင္သာထင္သာေအာင္ျပထားၿပီး သူကိုယ္တိုင္ကမူ ပံုရိပ္တစ္ခုအေနႏွင့္ သာ ပါ၀င္ဖြဲစည္းထားျခင္းက သူ႔ပန္းခ်ီကားမ်ား၏ ထူးျခားမႈျဖစ္ေနသည္။

 

ဥပမာ-နံရံတစ္ခုေရွ႔တြင္ သူရပ္ေနသည္ဆိုပါစို႔၊ သူ႔ခႏၶာကိုယ္ေနာက္ဖက္မွာ ကြယ္ကာထားသမွ် ေနာက္ဖက္နံရံ၏ အေရာင္ေတြ အတိုင္း သူ႔ခႏၶာကိုယ္ေရွ႔ဖက္မွာ ေဆးျခယ္ကာ သူရပ္ျပသည္။ ထိုအခါ ရုတ္တရက္ဆိုလွ်င္ သူရပ္ေနသည္ကို မျမင္ရ။သူက နံရံႏွင့္ေရာကာ ေပ်ာက္ဆံုးေနသည္။ ေသခ်ာၾကည့္မွသာ သူ႔ကို လူတစ္ေယာက္ေကာက္ေၾကာင္းအတိုင္း ျမင္ရသည္။ ထိုနည္းျဖင့္ သူ႔ပန္းခ်ီကားမ်ားက ရိုးရိုး ေလးႏွင့္ ဆန္းၾကယ္ေနသည္။ သူ႔ပန္းခ်ီကားမ်ား၏ အဓိကအေၾကာင္းအရာမွာ ေပ်ာက္ဆံုးျခင္းျဖစ္သည္။

 

၁၀။          ။ကိုယ္ေပ်ာက္၀တ္စံုျပဳလုပ္ေသာ သေဘာတရားႏွင့္ တရုတ္ပန္းခ်ီပညာရွင္သံုးေသာ သေဘာတရားတို႔မွာ အေျခခံအားျဖင့္တူညီ ေနပါသည္။ အဓိကျဖစ္ေသာ တည္ရွိၿပီး အရာ၀တၳဳတစ္ခုကို ေပ်ာက္ဆံုးသြားေစရန္ ရည္ရြယ္ဖန္တီးသည့္ေနရာတြင္ တူညီေနၾကပါသည္။

 

သို႔ရာတြင္ မတူညီပါ။ အႀကီးအက်ယ္မတူညီပါ။ ရွင္းပါမည္။

 

ကိုယ္ေပ်ာက္၀တ္စံုမွာ သိပၸံပညာအရ စမ္းသပ္တီထြင္မႈတစ္ခုသာ ျဖစ္သည္။ အျပည့္အ၀မေအာင္ျမင္ေသးဟု ဆိုပါသည္ သိပၸံ ပစၥည္းျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ လက္ေတြ႕အသံုးခ်ႏိုင္ရန္ အခ်ိန္မ်ားစြာယူရပါဦးမည္။ အကယ္၍ ေအာင္ျမင္သြားပါက လူ႔အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းတစ္ခုအျဖစ္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ အသံုးတြင္က်ယ္ေကာင္းတြင္က်ယ္လာႏိုင္သည္။ အထူးသျဖင့္ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာအသံုးအေဆာင္ ပစၥည္း တစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္သည္။

 

တရုတ္ပန္းခ်ီပညာရွင္၏ ပန္းခ်ီျပကြက္မွာ လူ႔အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းတစ္ခုအတြက္ ရည္ရြယ္ျခင္းမဟုတ္ပါ။ ၿမိဳ႕ျပ၏ မြန္းၾကပ္မႈမ်ား၊ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းမ်ား၏ နားလည္ရခက္မႈမ်ား၊ အခ်ိန္ကာလတရား၏ မတည္ၿမဲမႈမ်ား စသည္တို႔ၾကားတြင္ လူသား တစ္ေယာက္၏ ျဖစ္တည္မႈေပ်ာက္ဆံုးေနပံုကို အရိုးရွင္းဆံုး သရုပ္ေဖာ္ထားေသာ ပန္းခ်ီျပကြက္မ်ားပင္ ျဖစ္ေလသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဒါသည္ပင္ အႏုပညာျဖစ္သည္။ ကိုယ္ေပ်ာက္၀တ္စံုကဲ့သို႔ လူ႔အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းတစ္ခုဖန္တီးျပဳလုပ္သည္ထက္ လြန္စြာက်ယ္ျပန္႔ေသာ သေဘာတရားမ်ားစြာကို ထိုပန္းခ်ီျပကြက္မ်ားထဲတြင္ ကြၽန္ေတာ္ေတြ႔ျမင္ခံစားခဲ့ရပါသည္။

 

၁၁။          ။ေလာကနတ္ပန္းခ်ီျပခန္းမွာ newzero က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ New Media Art Show ဆိုသည့္ပြဲကေလးကို ကြၽန္ေတာ္သြားၾကည့္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ အႏုပညာၾကားခံမီဒီယာသစ္ေတြသံုးၿပီးတင္ျပထားေသာ အႏုပညာျပပြဲေလးတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ကမၻာသစ္တစ္ခုေပၚ ေရာက္ရွိသြားသလို ခံစားမႈမ်ိဳးကို ရပါသည္။

 

“New Media Art ဆိုတာ အႏုပညာၾကားခံသစ္ေတြ၊ နည္းပညာသစ္ေတြနဲ႔ ေပါင္းစည္းဖန္တီးတင္ျပတဲ့ အႏုပညာ ျဖစ္ၿပီး digital art, computer graphic, computer animation, virtual art, internet art, interactive art, computer robotics ေတြပါ၀င္ေနတဲ့ အျပင္ ဇီ၀နည္းပညာလို႔ေခၚတဲ့ biotechnology ေတြပါ ေပါင္းစပ္ပါ၀င္ေနပါတယ္။ New Media Art ဆိုတဲ့အတိုင္း အႏုပညာ ၾကားခံေတြမ်ားျပားသလို နည္းပညာသစ္ေတြ ေပါင္းစုလာတာ ေၾကာင့္ နက္နဲရႈပ္ေထြးလာတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္”

 

 

ျပပြဲမွတ္တမ္းစာအုပ္အဖြင့္မွာ ဆရာႏိုင္စြမ္းက ေရးသားထားတာျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္သျဖင့္ ထိုစာအုပ္ကေလးေပၚမွ newzero ၏ ေၾကြးေၾကာ္သံဆန္ေသာစာစုကေလးကို တင္ျပရင္း ကြၽန္ေတာ့္ေဆာင္းပါးကို နိဂံုးခ်ဳပ္ပါမည္။ ထိုေၾကြးေၾကာ္သံသည္ အႏုပညာ ရပ္အသစ္ကို ဆာေလာင္ေသာ အႏုပညာသမားအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳေသာ အသံဟု ကြၽန္ေတာ္ ယံုၾကည္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

 

ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ အႏုပညာကို

လက္နဲ႔ ပံုတူကူးယူျခင္းမဟုတ္ပါ…

ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ဘ၀နဲ႔ရင္းၿပီး ရရွိလာတဲ့

ခံစားခ်က္မ်ားကို ႏွလံုးသားႏွင့္

ခံစားၿပီး ဦးေႏွာက္ထဲက အေတြးအေခၚမ်ားႏွင့္

ေပါင္းစပ္ကာ အႏုပညာကို ဖန္တီးျခင္းျဖစ္တယ္…

 

We don’t create art

by duplicating or copying.

We just create art by emerging

two things, heartfelt feeling obtained

from our very heart and ideas standing out

from our thoughtful brain.

 

 

လြန္းဆက္ႏုိးျမတ္

၉.၁၀.၁၁

မနက္ ၀၃း၁၀နာရီ

 

လူႏွင့္အႏုပညာစာအုပ္

The bookhouse စာစဥ္

၂၀၁၂၊ေဖေဖာ္၀ါရီ

Image source: ImaginaryClouds Mmblogger

Artical source:http://www.facebook.com/notes/%E1%80%9C%E1%80%BC%E1%80%94%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%80%86%E1%80%80%E1%80%B9%E1%82%8F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%BB%E1%80%99%E1%80%90%E1%80%B9/%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%82%8F%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B7-%E1%80%A1%E1%82%8F%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%8A%E1%80%AC/293769980709691